Siedząc przy biurku, przeglądałam stosy notatek, starannie je porządkując. Jutro będę przeprowadzał wywiad z człowiekiem, legendą: Tomaszem Garrigue Masarykiem. Przygniatał mnie ciężar odpowiedzialności; to nie był byle jaki wywiad. Masaryk był postacią fundamentalną dla naszego nowego narodu czechosłowackiego. • Zanotowałem najważniejsze dane: • Urodzony 7 marca 1850 r. w Hodonínie. • Profesor filozofii na Uniwersytecie Karola w Pradze. • Opowiadał się za współistnieniem i współpracą Czech i Słowacji. • Odegrał kluczową rolę w powstaniu Czechosłowacji w 1918 roku. • Wybrany na pierwszego prezydenta Czechosłowacji, pełnił tę funkcję do 1935 r. • Zdecydowany zwolennik demokracji i humanizmu Znałem te fakty jak własną kieszeń, ale do tego wywiadu potrzebowałem czegoś bardziej osobistego, czegoś mniej znanego. Biorąc głęboki oddech, zapisałem mniej znane aspekty jego życia: • Jego drugie imię, „Garrigue”, było panieńskim nazwiskiem jego amerykańskiej żony Charlotte. Symbolizowało to jego zaangażowanie na rzecz równości płci. • Był zapalonym jeźdźcem konnym i uwielbiał przebywać na łonie natury. Jego coroczne przejażdżki po Karpatach odbiły się szerokim echem. • Często angażował się w debaty publiczne, wykazując się niezłomnym przywiązaniem do zasad demokracji. Patrząc na szereg notatek przede mną, zastanawiałem się nad pytaniami, które chciałem mu zadać: • „Panie Masaryku, czy może pan opisać moment, w którym zdał sobie pan sprawę, że Czechosłowacja może być niepodległym narodem?” • „Jak relacje z żoną Charlotte ukształtowały Twoje poglądy na temat praw kobiet i równości płci?” • „Biorąc pod uwagę twoją miłość do natury, jak twoim zdaniem nasze rozwijające się ośrodki miejskie mogą zrównoważyć rozwój z ochroną środowiska?” • „W swojej karierze spotykał się Pan z krytyką. Jak radził Pan sobie z odmiennymi głosami i opiniami?” Poczułem przypływ podniecenia. Ten wywiad może ukształtować sposób, w jaki przyszłe pokolenia będą pamiętać Masaryka. To było coś więcej niż tylko kronika jego osiągnięć; chodziło o uchwycenie istoty człowieka, który marzył o wolnej Czechosłowacji.